X- Zorunlu Göçe Tabi Tutulanların Borçlanma İşlemleri

X- Zorunlu Göçe Tabi Tutulanların Borçlanma İşlemleri

5754 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6 ncı maddede, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden  01/01/1989 tarihinden 08/05/2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerin borçlanma yoluyla değerlendirilmesi imkanı getirilmiştir. yurtdışı emeklilik

Söz konusu borçlanma hakkından yararlandırılabilmek için;

1-01/01/1989 tarihinden 08/05/2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmaları,

2-Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olup, Türkiye’de  ikamet ediyor olmaları,

3-01/07/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç,Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre bağlanan aylıklar da dahil olmak üzere sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamaları,

4-Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmeleri,                      
 5- Borçlanma için yazılı başvuruda bulunmaları,

6- Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemeleri, şarttır.

Ülkemize gelen soydaşların iskanı ile ilgili yasalarda yalnızca Bulgaristan’dan gelenler için “zorunlu göç” ifadesi kullanıldığından borçlanma hakkından bu ülkeden gelen vatandaşların, yukarıdaki şartları yerine getirmek kaydıyla yararlanabileceklerdir.

T.C. Kimlik numarası ile Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sisteminden Sosyal Güvenlik Kurumunca yapılacak sorgulama sonucunda vukuatlı nüfus kayıt örneğinde “….. tarih ve …. Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ve 2510 (veya 5543) sayılı İskan Kanununa istinaden Türk vatandaşlığına alınmıştır”ibaresi bulunanlar için ayrıca zorunlu göçe tabi tutulduklarını belgelendirme koşulu aranmaz. Ancak,  nüfus kayıtlarında bu şekilde ibare bulunmuyorsa ilgililerden bu ibarenin nüfus kayıtlarına işlenerek temin edilecek olan vukuatlı nüfus kayıt örneği veya “Uyrukluk ve Aile Kütüğünde Kayıt Bildirgesi”nin Kuruma ibrazı istenir.      

Ayrıca, Bulgaristan’dan temin edilen ve Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca, çevirisi yapılmış hizmet belgesi ile Türkiye’deki nüfus kayıtlarında ad ve soyadı yönünden farklılık bulunması halinde, ilgiliden isim değişikliğini gösteren nüfus müdürlüğünden onaylı bir belgenin de Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi talep edilir.

Söz konusu geçici 6 ncı maddede borçlanma kapsamında yalnızca çalışma süreleri gösterildiğinden, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda boşta geçen (çalışılmayan) sürelerle ev kadını olarak geçen süreler, borçlanma kapsamı dışında tutulur.       

Türkiye’de ikamet ettikleri ilgili muhtarlıklardan alınacak İkametgah Belgesi ile belgelendirilir. Aynı zamanda Türk vatandaşlığı ile birlikte Bulgaristan vatandaşlığı devam edenler de söz konusu yasa ile getirilen düzenlemeden yararlanabilirler.

Borçlanma talebinde bulunanların 2022 sayılı Kanun dahil sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık alıp almadıkları ile ilgili olarak başvuru dilekçesi ile yapılan beyanın gerçeğe uygunluğu, sosyal güvenlik kuruluşlarının ilgili bilgisayar kayıtları ve web sayfalarından Sosyal Güvenlik Kurumunca araştırılarak belirlenir. Ayrıca, bu durumun belgelendirilmesi talep edilmez.

Geçici 6 ncı madde hükümleri uygulanmak suretiyle borçlandırılan hizmetler, yalnızca yaşlılık aylığı (5434 sayılı Kanuna göre bağlanan emekli aylıkları dahil) bağlanmasında değerlendirileceğinden, malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında, bu şekilde borçlanılan hizmetler dikkate alınmaz. Bu nedenle, Bulgaristan’da geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepleri de Kurum tarafından kabul edilmez. Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilir.

Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getirmeyenlere ve bunların varislerine talepleri üzerine yaptıkları ödemeler, faizsiz olarak YTL cinsinden iade edilir.

Aksine hüküm bulunmayan hallerde Bulgaristan’dan zorunlu göç nedeniyle bu ülkede geçen hizmetlerin borçlandırılmasına, bu şekilde borçlandırılan hizmetlerin değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar, 3201 sayılı Kanun hükümleri dahilinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülür.